Grote klit (Arctium Lappa)

De grote klis komt in Friesland vrij algemeen voor en is in de rest van Nederland zeldzaam. Ze geeft de voorkeur aan zeer voedselrijke gronden zoals rivierklei. Grote klis is te vinden op ruderale terreinen (ruigten), bermen en open plekken in bossen langs rivieren. Arcticum lappa is de latijnse naam van Grote klit. Arctium is de geslachtsnaam, lappa de soortnaam. Lappa betekend 'vasthouden' en is afgeleid van het het feit dat de distelachtige bloemhoofdjes met hun fijne haakvormige stekels gemakkelijk aan de vacht van dieren hechten.

De Grote klis bloeit van juni tot augustus, de bloemkleur is paars, violet of lila. De plant heeft 5 meeldraden en 1 stijl. Het aantal stempels per stijl bedraagt vijf. De Grote klis wordt ook wel grote klit genoemd.

De klis is een oud geneeskruid en werd in de volksgeneeskunde bij klachten van allerlei aard toegepast.

Een aftreksel van de tweejarige gedroogde wortel werd gebruikt als mild laxeermiddel; aan de wortel werd een galstimulerende werking toegeschreven. De wortel bevat een etherische olie, koolhydraten en wat slijm en looistoffen. In het zaad zit een vette olie, ook wel kliszaadolie genoemd die een geneeskrachtige werking zou hebben.
De galafdrijvende werkzame stoffen bevinden zich voornamelijk in het blad. Uitwendig werd de klis gebruikt bij wondbehandelingen.

Al heel wat jaren geleden gebruikte men het bekende haarwatertje 'klitwortel op brandewijn' als haargroeimiddel. Het brouwsel zou de haargroei bevorderen. Men masseerde de hoofdhuid met het mengsel waardoor de bloedsomloop werd verbeterd.

De gedachte achter deze werking heeft te maken met de zogenaamde signatuurleer. In vroegere tijden werd vaak de signatuurleer toegepast. Wat houdt de signatuurleer in?
Het gebruik van plantaardige stoffen die een visuele gelijkenis vertonen met het zieke deel van het lichaam. Bijvoorbeeld Chelidonium majus (stinkende gouwe) bevat geel sap en lijkt op galsap. Vroeger gebruikte men het sap dus bij galklachten. Omdat het sap van de stinkende gouwe zeer giftig is, wordt het tegenwoordig verdund en uitsluitend als homeopathisch geneesmiddel bij galklachten toegepast.

Signatuurleer van de klis: de bloemhoofdjes en bladeren van de klis zien er behaard uit en zodoende ging men ervan uit dat de klis de haargroei zou bevorderen. Tegenwoordig is men niet meer zo enthousiast over de geneeskrachtige werking van de klis en laten we de plant met rust want de klis is zeldzaam geworden!

© biesbosch.nu / laatste update: 2007-05-24

© biesbosch.nu 2024