Snoek (Esox lucius)

"Waarmee kun je een snoek het beste vergelijken" vroeg iemand me onlangs. Toen ik de afbeelding van een snoek eens goed bekeek, moest ik direct denken aan een tijger. Niet alleen zijn donkere camouflagestrepen over zijn gele flanken, maar ook zijn kracht, jachttechniek en gulzigheid doen in verhouding weliswaar aan die van de tijger denken. Hij staat bovenaan de voedselketen.

Hij bepaalt binnen zijn territorium wie leeft en wie sterft. De grootste vijand van de snoek is... de snoek. De vraatzucht van de snoek is zo groot dat hij iets kleinere soortgenoten zonder pardon aanvalt en verslindt. Hij is onder de vissen gevreesd om zijn zogenaamde 'snoekschot' waarbij hij door een verrassingsaanval als een torpedo vanuit een hinderlaag naar voren schiet. Met zijn bek vol, iets naar achteren gerichte, vlijmscherpe tanden grijpt hij zijn onfortuinlijke prooi.
Een grotere buit laat hij weer los om deze vervolgens stevig bij de kop te vatten, te vermalen en daarna met huid en haar te verslinden. Het is bekend dat een snoek kan stikken door een te grote hap ineens te nemen. Een geduchte rover dus, deze "tijger" onder de vissen.

In de maanden maart-april paait de snoek en het vrouwtje zet voor elke kilo aan lichaamsgewicht wel 30.000 eitjes af. Een enorme hoeveelheid waar uiteindelijk maar een paar snoeken van zullen overleven. De eitjes zitten met een kleverige massa aan de waterplanten vast en komen na 14 dagen uit. Via een kleefplek op hun kop hechten ze zich vervolgens weer vast aan de waterplanten. Dit stadium wordt ook wel snoekbroed genoemd. Ze overleven door te putten uit een dooierzakje op hun buik waarin voedsel zit. Na 7-11 dagen gaan ze daadwerkelijk zwemmen.

Jonge snoek (tot 5-6 weken oud) eet voornamelijk watervlooien, mossel- en roeipootkreeftjes en dansmuggen. Daarna schakelen ze over op witvis en... soortgenoten. Grotere exemplaren doen zich naast vis ook wel tegoed aan kikkers, waterratten en watervogels, zoals jonge meerkoeten enzovoorts.

De verontreiniging van het water met meststoffen heeft geen goed gedaan aan de voor de snoek zo belangrijke waterplanten. Die heeft hij nodig als schuilplaats om niet ten prooi te vallen aan een iets grotere soortgenoot. Dit alles heeft een groot gevolg voor het kringloopsysteem in de leefomgeving van de snoek.

Vervuiling van het water door meststoffen zorgen voor een grote toename van zwevende algen. De waterplanten op de bodem krijgen hierdoor te weinig licht en sterven af. De grote hoeveelheid kleine snoekjes zijn sterk afhankelijk van deze onderwater begroeiing. Het geeft hun bescherming tegen de aanvallen van soortgenoten. Als nu de grotere exemplaren de kans krijgen om het open water op te trekken, krijgen de jonge snoekjes meer kans om te overleven. Ook wordt er door de snoeken eerder overgeschakeld naar het eten van witvisjes die juist waren begonnen om de toch al schaarse waterplanten op te vreten. In plaats van alleen te leven van watervlooien zullen de snoekjes deze witvisjes gaan bejagen.

De watervlooien krijgen zo de kans om zich te goed te doen aan de zwevende algen die het water vertroebelen.

De watervlooien zorgen dus voor helder water wat weer ten gunste komt aan de groei van de onderwaterplanten waar onze kleine snoeken voor zijn overleving zo afhankelijk van is. Deze kleine snoekjes eten op hun beurt... enzovoorts.

Zo is dus duidelijk dat naast de andere beschreven diertjes de snoek in deze kringloop een belangrijke rol speelt in het gezond houden van de flora en fauna in zijn leefgebied.

© biesbosch.nu

© biesbosch.nu 2024