Vlinders algemeen

De Latijnse naam voor vlinder is Lepidoptera en is een samenvoegsel van de twee Griekse woorden lepis en pteron. Lepis betekend schub en pteron vleugel. De naam is dus ontstaan uit het feit dat de vleugels bedekt zijn met grote hoeveelheden minuscule schubjes.
Hoewel de schattingen ver uiteen lopen vermoed men dat er zo'n 140.000 soorten vlinders bestaan.

De grootste en fraaiste soorten komen voor in de (sub)tropen. In West- en Midden Europa komen ongeveer 6000 soorten voor. De vlinder heeft een belangrijke functie in de natuur. Al miljoenen jaren zorgen vlinders voor de bestuiving van bloeiende planten. Ze bezoeken duizenden bloemen in hun leven en komen daarbij in aanraking met het stuifmeel wat ze vervolgens overbrengen naar andere bloemen.

Met de hier volgende kruiden doe je vlinders een groot plezier.

Salie (Salvia officinalis)
Bieslook (Allium schoenoprasum)
Wilde marjolein (Origanum vulgare)
Heemst (Althaea officinalis)
Hyssop (Hyssopus officinalis)
Citroenmelisse (Melissa officinalis)

De vlinders liggen vandaag de dag zwaar onder vuur in Nederland. De afname van hun leefgebieden, tezamen met het intensieve gebruik van bestrijdingsmiddelen heeft ze de afgelopen decennia geen goed gedaan.
Langzaam komt er echter meer begrip voor de vlinder en als, naast het verbeteren van zijn biotoop, de mensen ook nog eens afstappen van hun keurige aangeharkte gazontuintjes komt het misschien nog wel eens goed en kunnen we volop genieten van deze schitterende insecten. Is het tenslotte niet zo dat we tegenwoordig aan bijna alles voorbij gaan, wat betreft de natuur in onze omgeving, maar als er een vlinder voorbijkomt we er altijd even voor stilstaan?

Dat wij de kleuren van vlinders zo mooi vinden zal de vlinder een worst zijn. Hij heeft ze hard nodig om te overleven. Zo gebruikt hij de kleuren om te camoufleren, af te schrikken of als alarmkleur om aan te geven dat hij giftig is.

Natuurlijke vijanden
De natuurlijke vijanden van de vlinder zijn vogels, zoogdieren, spinnen, insecten, parasieten, schimmels en bacterieziekten.

Sluipwespen boren een gaatje in de pop en leggen er hun eitjes in. Vaak overleeft de rups dit niet maar soms kan het gebeuren dat de larve mee verpopt en er zo een wesp uit de cocon komt in plaats van een vlinder.

Een onderverdeling van de soorten maken valt niet mee. Sinds jaar en dag maken de deskundigen hier al ruzie over. Er bestaat echter, naast vele andere, een oude onderverdeling tussen dag- en nachtvlinders. Deze is niet nauwkeurig maar wel zo makkelijk. Er is echter een klein aantal nachtvlinders dat ook overdag vliegt. Ongeveer 95% van de vlinders in Nederland zijn nachtvlinders.

Vlindersoorten in Nederland
Aurelias (Nymphalidae)
Blauwtjes (Lycaenidae)
Dikkopjes (Hesperiidae)
Pages (Papilionidae)
Witjes (Pieridae)
Zandoogjes (Satyridae)

Het hoofdvoedsel voor de vlinder is de nectar van planten. Ze gebruiken hiervoor hun lange roltong om de nectar uit de bloem te zuigen. Veel vlinders zijn gek op overrijp fruit terwijl anderen een verse drol of organische stoffen in ontbinding bezoeken voor een maaltijd. Het is voor de mens vaak niet te verteren om dit prachtige dier van een drol te zien snoepen. Waarachtig een vlag op een modderschuit.

Pijlstaartvlinders zijn de racemonsters onder de vlinders. Ze kunnen wel 30 tot 55 kilometer per uur halen. Sommige vlinders laten zich al zwevend door de luchtstromen vervoeren terwijl anderen een fladderende vlucht hanteren. Dreigt er echter gevaar dan weten vele zich razendsnel uit de voeten te maken waarbij ze snelheden van wel 50 kilometer per uur kunnen halen.

Een aantal vlindersoorten maken lange trektochten van zuid naar noord en omgekeerd terwijl anderen hun hele leven binnen een paar vierkante meter blijven.

De vleugels van de vlinder zijn bedekt met grote hoeveelheden schubben die als dakpannen over elkaar heen liggen. Deze schubben zijn zeer rijk aan pigmenten die het licht wat erop valt weerkaatst en zo de fantastische kleurenpracht toont die de vlinder voor ons zo bekoorlijk maakt. Bij experimenten onder kunstmatig beheerste omstandigheden werd ontdekt dat de kleur van de vlinders afhankelijk is van de hoeveelheid daglicht tijdens de ontwikkeling van de rups. Wanneer deze zich laat in het voorjaar of vroeg in de zomer ontwikkelt (wanneer de dagen lang zijn) ontstaat er een andere vorm dan wanneer de ontwikkeling plaats vindt in de herfst.

© biesbosch.nu

© biesbosch.nu 2024