Riet (Phragmites australis)

Riet of echt riet (Phragmites australis, synoniem: Phragmites communis) is een plant die behoort ot de grassenfamilie (Paceae). De plant is prominent aanwezig is aan waterkanten. Rietgras (Phalaris arundinacea) lijkt in het vegatieve stadium veel op riet, maar heeft een vliezig tongetje in plaats van haartjes. Riet breidt zich op drie manieren uit: door zaad, door wortelstokken en door runners, dit zijn horizontale stengels waarbij op de knopen een nieuwe plant ontstaat. De plant komt ook als exoot in de Verenigde Staten voor. Daar wordt de plant als onkruid gezien.

Riet kan 1-3 m hoog worden. De stengel staat stijf rechtop en het 1 tot 3 cm brede blad met spits toelopende top is grijsgroen. Op de grens van de bladschede en de bladschijf zit een tongetje (ligula) in een krans van haartjes.
De plant bloeit van juli tot oktober met een 15-40 cm lange, sterk vertakte, purperkleurige of bruinachtige pluim, die rechtop staat of later aan de top kan gaan overhangen. De aartjes zijn tot 15 mm lang, bevatten twee tot zes bloempjes en zijn erg harig. De vrucht is een graanvrucht.

De plant groeit in het water of aan de waterkant op natte, zoete tot brakke grond, maar komt ook voor langs spoorwegen en in akkerranden of als te bestrijden onkruid in bouwland. Na de drooglegging van de IJsselmeerpolders werd eerst riet ingezaaid, dat na enkele jaren de grond geschikt maakte voor de landbouw.
Wanneer riet jaarlijks gemaaid wordt, kan een deel na sortering gebruikt worden als dakbedekking of voor het maken van rietmatten en rietschermen. Overjarig riet is hiervoor minder geschikt. Kalenberger riet wordt onder meer gebruikt als bedekking op de kap en houten achtkant van molens. Het is dun riet met een spitse top en daardoor zeer geschikt voor steile vlakken.

Een riet wordt gebruikt bij bepaalde muziekinstrumenten, zoals de hobo, klarinet, fagot en saxofoon (rietblazers). Het blazen door (een klein stukje van) het riet zorgt ervoor dat het riet gaat trillen, waardoor er geluid ontstaat. De plant waarvan het riet gesneden wordt is echter het bamboeachtige Spaanse riet Arundo donax (pijlriet).

Wanneer verontreinigd water door een rietland geleid wordt, dan wordt dit gereinigd. Er zijn zwembaden die in plaats van allerlei mechanische en chemische middelen water zuiveren in een rietveld. Ook zie je bij verkeerspleinen vaak dat een rietveld aanwezig is. Het gemaaide riet is weliswaar verontreinigd, maar het water is meestal dusdanig gereinigd dat het op het oppervlaktewater geloosd kan worden.

Vincent van Gogh gebruikte voor een aantal van zijn pentekeningen rietstengels, waaraan hij een scherpe punt sneed. Ook maakte hij tekeningen en schilderijen over rietgedekte huizen in Normandië met hun typische bloemenvorsten (uit klei met dakplanten).

© biesbosch.nu / laatste update: 2009-06-06

© biesbosch.nu 2024