Tot 1421
Ten tijde van de Groote Waard was het duidelijk hoe de eigendomsverhoudingen lagen. Voor het gebied dat later als Biesbosch bekend zou staan waren er twee grote spelers in het spel. Het gebied ten zuiden van de Oude Maas, met als plaatsen Geertruidenberg, Drimmelen en Zwaluwen, behoorde tot de bezittingen van de Graven van Nassau. Dit werd beheerd door de Nassause Domeinraad. Het gebied ten noorden van de Oude Maas behoorde tot de bezittingen van de Graven van Holland en was daardoor Grafelijkheidsdomein.

Tot deze instanties moest de bevolking zich wenden als zij "iets" in het gebied wilde. Dat iets kon bestaan uit vissen waardoor men visrecht moest zien te krijgen, zoals in het zuidelijke gebied het meest aan de orde zal zijn geweest, tot het verkrijgen van kooirechten voor de vogelvangst en het pachten van de opkomende gronden in het noorden voor de griend- en rietcultuur en de landbouw.


1421-1795
De grote overstromingen hadden het economisch belang van het gebied te niet gedaan. De eigenaren beschouwden hun vroegere bezit als waardeloos. De watervlakte was in feite een eeuw lang niemandsland. De visserij, de geleidelijke aanslibbing, en daardoor stijgend economisch belang, zorgden voor een toenemende belangstelling. Vermeende, of werkelijke, rechthebbenden gingen bezittingen claimen. Op last van Keizer Karel V, Graaf van Holland, werd in 1516 een commissie benoemd die zich hierover moest buigen. Als niet bewezen kon worden dat iemand anders rechten had dan vervielen alle rechten aan de Grafelijkheid. Tussen 1516 en 1560 ontstonden veel problemen tussen de vissers van Geertruidenberg en Werkendam. Beiden partijen zochten zoveel mogelijk het grensgebied tussen de domeinen omdat daar de beste visgronden lagen. Vechtpartijen waren aan de orde van de dag. De Graaf van Nassau verzocht daarom om een duidelijke grensbepaling. De kaart getekend door Jacob en Pieter Sluyter in 1560, lag hieraan ten grondslag.

Doordat de Staten van Holland Koning Philips II, in 1580, niet meer erkenden als Graaf van Holland kwamen de Grafelijkheidsdomeinen en hun opbrengst in handen van de Staten van Holland. Dit zou zo blijven tot 1795. Ondertussen was een aantal grote polders aan de oostzijde van het gebied verkocht aan particulieren.

1795-1815
De komst van de Fransen verjoeg Stadhouder Willem V, Graaf van Nassau, naar Engeland. Al zijn goederen werden in beslag genomen. De Nassause Domeinen en de Grafelijkheidsdomeinen kwamen onder toezicht van de Bataafse Republiek. Napoleon besloot op zijn beurt ook een groot aantal polders te verkopen aan particulieren. Deze lagen voornamelijk in het noordoosten van het gebied. Het hele gebied werd op 10 maart 1810 ingelijfd bij Frankrijk.


1815-heden
Bij de aanstelling van Willem I tot koning van Nederland werd hem o.a. een deel domeingoederen gegeven die een zuiver inkomen hadden van fl. 500.000,- Tot die goederen behoorden o.a.1280 ha domeingronden in de Biesbosch. Bij de wijziging van de grondwet in 1848 gaf Willem II het eigendom van deze bezittingen terug aan de Staat onder de voorwaarde dat de opbrengsten voor de Kroon waren. De zogenaamde Kroondomeinen. Dit is zo gebleven tot 1973 toen Koningin Juliana haar rechten overgaf aan de Staat. Inmiddels was meer dan 86% van het gebied in bezit van particulieren gekomen. Anno 2001 behoort Staatsbosbeheer tot één der grootste grondbezitters in het gebied.

© biesbosch.nu 2024