Maltha

Algemeen
Polder Maltha ligt in het noordelijke deel van de Brabantse Biesbosch (ook wel Noordwaard genoemd). Het 5 kilometer lange, door Staatsbosbeheer aangelegde, wandelpad ligt op 4 kilometer van de veerpont van het Kop van 't Land en is met auto of fiets prima te bereiken. Te voet kun je vanaf de veerpont in ongeveer een 45 minuten de polder bereiken. De polder is in 1996 in bezit gekomen van Staatsbosbeheer. Er ontwikkeld zich op dit moment een wetland die elk jaar weer spectaculaire nieuwe natuur laat zien. Er bevinden zich vele vogels waaronder de prachtige grote zilverreiger die er zich in steeds grotere getallen laat zien. Andere vogels als de groenpoot- en zwarte ruiter watersnip en diverse soorten eenden en ganzen voelen zich prima thuis in de kreken tussen het steeds hoger opschietende bies en wilgenstruweel. Maar bovenal zijn het de kleuren die niet alleen met de seizoenen wijzigen maar ook in het ochtend- en avondlicht zorgen voor een prachtig schouwspel.

Je kunt de wandelroute vanaf elk willekeurig deel beginnen. Op de dijk aan de zuidzijde van de polder zijn vele doorkijkjes over de Ruigt of Reugt. Deze brede kreek is waarschijnlijk een restant van de bedding van de rivier de Oude Maas die hier voor de watersnoodramp van 1421 hier zijn loop had.

Gecombineerd met een bezoek aan het Biesboschmuseum en een tocht met de fluisterboot ben je een heerlijk dagje uit.

Biotoop
De Natuurontwikkeling zoals je die op dit moment in Polder Maltha ziet is eigenlijk een merkwaardig proces. Na jarenlang intensieve landbouw krijgt de polder in 1996 een waterberging- en natuurontwikkelingfunctie. Om de kosten een beetje in de hand te houden verzint Staatsbosbeheer de 'kleideal'. Bij het graven van diepe en ondiepe kreken komt er veel lekkere vette klei beschikbaar. Ideaal om de nabij gelegen Noordwaarddijk wat op te hogen. Twee vliegen in é én klap dus. Toen het mechanische geweld was verstomd kon de 'ecopret' pas echt beginnen. De natuur moest er zelf iets van gaan bakken en dat deed ze met verve. De vers gegraven kreken die, als aders op een oude mannenhand, in de kale polderlandschap liggen begroette spoedig de eerste wilgenloten. Pioniersplanten als Bruine cypergras, moerasandijvie, slijkgroen en verschillende soorten biezen spoten de grond uit. Het leek wel alsof de in de aarde opgeslagen zaden, door de boer decennia lang platgespoten, alle tegelijk gingen kiemen. Opgejaagd door de nog in de grond aanwezige resten kunstmest begonnen de soorten met elkaar wedijveren voor de beste plekken.

Het resultaat is een explosie aan spectaculaire natuur met in het voorjaar een zee aan kleuren. Nog steeds ontwikkeld het gebied zich en als het eenmaal op het buitenwater van de Ruigt of Reugt wordt aangesloten zullen we wederom kunnen genieten van nieuwe natuur in wording.

Historie
Steeds hadden de bewoners van de rijke en vruchtbare Grote of Zuidhollandse Waard de strijd tegen het water gewonnen, de dijken gedicht en rustig verder geboerd maar de desastreuze watersnoodramp van 1421, die de geschiedenis in zou gaan als de St. Elisabethsvloed, had het gebied deze keer voor het grootste deel onder water doen verdwijnen. Vanaf nu zou de eens zo rijke en vruchtbare landbouwpolder nog slechts de trieste naam 'De Verdronken grote Waard' dragen. De brede monding van de Nieuwe Merwede bij Werkendam herinnert nog aan de plaats waar de Noorddijk het in 1421 (of 1424) had begeven. Al snel na de ramp kwamen delen van de oude Waarddijk echter weer boven water. In de luwte ervan kon het natuurlijke proces van aanwassen en opgorzen beginnen en al snel werden vanuit Werkendam de eerste zand- en slibplaten omkaad en zo heroverd op het water.

Nu, eeuwen later, is men er bijna in geslaagd de oude situatie van voor 1421 te herstellen. Op enkele weerbarstige kreken na is het hele noordelijke deel van de Brabantse Biesbosch weer polderland. Sinds een paar jaar is er echter iets merkwaardigs gaande. Daar waar men na de ondergang van de 'Grote Waard' moeizaam was begonnen met opnieuw inpolderen van het verdronken land, is men (bijna 600 jaar na dato) aan de westzijde begonnen met het weer terugbrengen van het water. De reden hiervan, hoe paradox ook, is de bescherming tegen overstromingen. Polder Maltha beet in 1998 de spits af en is sindsdien weer 'wetland'. De Boven- en Beneden Spieringpolders staan plasdras en zullen uiteindelijk weer aangesloten worden op het buitenwater en gaan dienen als waterberging tijdens extreem hoge waterstanden. En als we de vele plannen mogen geloven zal het hier niet bij blijven.

"Het kan verkeren" zei de 17de eeuwse filosoof Bredero en zoals zo vaak, blijkt ook hier zijn gelijk. Hoeveel polders in de Noordwaard gaan we weer aan het water afstaan?

© biesbosch.nu 2024