Biesbosch.nu

Nieuwsbrief december 2004

Terug naar de inhoudsopgave
 

Fragment uit prent uit 'Out Hollant' van Jacobus van Oudenhoven 1654, Gekulkte steur en elftKenmerken en typologieën
     van de elft

Elftbenamingen
Plassen; benaming voor jongen elften.
Papzakken; kruisingen tussen elften en finten.
Meivis; bijnaam voor elft. Heeft te maken met de maand dat de vis de rivier optrok.

Spreekwoorden
De eerste donder in maart pakt de elft bij de staart.

Frans spreekwoord; dat nimmer een rijke goede elft, noch een arme goede prikken eet.

Elftbenamingen in De Biesbosch
Polder De Elft
(anno 1858?) oude niet langer in gebruik zijnde poldernaam in de Biesbosch. Deze kleine polder is opgegaan in het Spaarbekken 'Honderdendertig wat op zijn beurt weer vernoemd is naar een deel van een zalmsteek waarin ook elften werden gevangen.

Wetenschappelijke namen/kenmerken
Elft is familie van de haringachtige (Clupeidae) en behoren tot de Klasse Clupeiformes. Er zijn een aantal ondersoorten; haringen (Clupea-soorten),
elften (Alosa- en Caspialosa-soorten) en sprotten (Sprattus-soorten).

Elften kunnen maximaal 70 cm worden en 3 a 4 kg zwaar. Er zijn onbevestigde bronnen die afmetingen tot een meter melden.

De soort komt nog in aanzienlijke aantallen in Franse rivieren voor.
Behalve langs de Atlantische kusten van Europa komt de elft ook voor in het Zuidelijke gedeelte van de Noordzee. In tegenstelling tot de Fint komt de elft ook voor in de Middellandse zee.


Hybriden
Copyright; http://www.bordeaux.cemagref.fr Eflt en fint zijn nauw verwant en kunnen kruisen. Hierdoor ontstaan de zogenaamde 'papzakken'. Deze hybriden vis is waarschijnlijk vruchtbaar. Beide vissen zijn  gemakkelijk van elkaar te onderscheiden door de stekelvormige aanhangsels op de voorste kieuwboog te tellen. Bij de elft is die kieuwboog van een veel fijner flitersysteem voorzien van bij de fint. Bij de volwassen elft zijn tenminste 110 van dergelijke aanhangsels aanwezig, terwijl het voor een volwassen fint een kenmerk is dat hij er slechts ten hoogste 43 heeft. Van de bastaard elft x fint is te verwachten dat deze een aantal kieuwboogaanhangsles heeft dat ligt tussen de 43 en 110.
Bron; www.ovb.nl 

Bronnen: 
Onze speciale dank gaat uit naar:
- Bioloog en journalist Arno van 't Hoog voor zijn belangrijke bijdrage aan dit artikel.
  Hij werkt aan een cultuurgeschiedenis van rivierharing. (avanthoog(at)gmail.com)
- Dr. P.J.M. Martens schrijver van het prachtige boek, De zalmvissers van De Biesbosch 1421-1869 voor zijn waardevolle bijdrage aan dit artikel.
- Org. ter Verbetering van de Binnenvisserij voor het beschikbaar stellen van een aantal foto's en diverse artikelen. www.ovb.nl  
- Marleen van der Molen-Willebrands voor de historische visgerechten.
  Meer informatie www.kookhistorie.nl 
Literatuur/internet:
-
H.C. Redeke, Uber den bastard Clupea Alosa-Finta hoek, 1938.
- D.E. van Drimmelen, Beschouwingen over de fintvangsten. Visserijnieuws 
- RIVO, H.V. Winter, R. ter Hofstede en J.A. van Willigen, 
  rapport inventarisatie diadrome vis in de waddenzee 2000-2001

- D.J. de Jong, Hardinxveld en de Riviervisserij 
-
Drs. C.J. Verhey, De Biesbosch, land van het levende water.
-
Historische vereniging Hardinxveld. www.hv-hardinxveld-giessendam.nl 
- P. Verhagen, Rivieren, boten en vissers 
- Istituto Geografico de Agostini spA, Novara, Italie, De geheimen van het dierenrijk 
-
Grzimeks, Het leven der dieren, deel 4, vissen 1
- Oliver Goldsmith, Geschiedenis van de wereld der natuur
- H.W. de Nie, Atlas van de Nederlandse zoetwatervissen
- RIVO rapport C006/96 Zeldzame vissen in het IJsselmeer 1996
- Artikelen C.J. Verhey in tijdschrift De levende natuur, 1949, 1961 en 1963.


© www.biesbosch.nu
Niets uit deze uitgave mag worden gereproduceerd zonder de toestemming van
www.biesbosch.nu