Symposium 'Meer dan water en wolken een succes
Het op 16 oktober jongstleden gehouden symposium georganiseerd door het Biesbosch Museum in samenwerking het het Nationaal Park de Biesbosch en het Streekarchief Land van Heusden en Altena mag als een groot succes worden gezien.
Er waren meer dan 150 inschrijvingen voor het volledige dagprogramma.
Een aantal sprekers (waaronder auteurs van het recent verschenen boek 'Nijet dan water ende wolcken') hielden (onder de voortvarende leiding van Hildo van Engen) toespraken en gaven aanvullende informatie over het de ontstaansgeschiedenis van het gebied in en rond de huidige Biesbosch.

'Biesboschprofessor' Ies Zonneveld sprak als eerste spreker met liefde over het gebied waar hij al meer dan 50 jaar over publiceert en wees iedereen nog eens fijntjes op de rijkdom die het Helinium (zoetwatergetijdengebied) ons heeft gebracht. Hij stelde zelfs dat de uitvinding van de klepduiker het begin van de Hollandse beschaving inluidde. Verder pleitte hij ook voor het instellen van een groot Nationaal Park van Gorinchem tot Hoek van Holland.

Karel Leenders greep terug op oude namen van riviertjes als 'Gantel' en 'Amer' en liet zien in hoeverre deze vaak Middeleeuwse namen nog bestaan in dorpen, kastelen en watertjes en ook nog in ons taalgebruik terug te vinden zijn.

Johan Hendriks pleitte voor nieuw bodemonderzoek naar de sporen van vóór en na de St. Elisabethsvloed en stelde dat we eigenlijk nog maar weinig zeker weten rondom deze watersnoodramp. Opvallend was zijn stelling dat de doorbraak van de dijken mogelijk als (mede)oorzaak hebben gehad het uitdrogen van de (veen)dijken rondom de Grootte Waard. In de periode vóór de doorbraak was er volgens de analen sprake van zeer langdurige droogte. Hij trok een parallel met de, eveneens door verdroging doorgebroken dijk van Wilnis in augustus 2003.

Na de lunch sprak Piet Martens over het soms in geweld uitmondde gekrakeel rondom de visserij in het toenmalige Bergse veld. De grenzen tussen de gronden van de Prins van Nassau en de Grafelijkheid van Holland was door de vloed niet meer even duidelijk en er werd heel wat geruzied over eigendomsrechten en belastingen.

Chris de Bont verzorgde een met humor doorspekte presentatie over de manier waarop de vroege bewoners van de Langstraat het gebied ontgonnen. De eerste bewoners streken neer op de hoger gelegen stroomruggen en legde achterkades en zijkades (zgn. zijwende) aan om het erachter gelegen land te ontginnen. Hij stelde dat dit uiteindelijk de eigen ondergang in de hand werkte omdat door deze ontginningen de bodem versneld inklonk waardoor het land steeds lager kwam te liggen. Een ongewenste situatie omdat het land dan steeds kwetsbaarder werd voor overstromingen. De gevolgen kennen we en zijn ook vandaag de dag nog steeds zeer actueel.

André Rijsdorp stak een pleidooi af voor het herstellen en/of bewaren van elementen en natuurlijke processen in het landschap. Nu er veel op de schop gaat in en rond de Biesbosch is het zaak om met respect voor historische elementen in het landschap om te gaan zodat je bij een bezoek aan het gebied ook 'weet waar je staat' en er een zekere herkenning en logica in het landschap zit.
Het stukje lintbebouwing aan de Bandijk tussen Werkendam en het Veer naar Dordrecht gebruikte hij als metafoor waarbij oude situaties kunnen worden ingepast in nieuwe plannen (Noordwaard II). Grappig was dat hij stelde dat zijn opa verantwoordelijk zou zijn voor de verspreiding van de Springbalsemien in de Biesbosch. Die kunnen we dus bijzetten in de steeds groter worden rij personen die verantwoordelijk schijnen te zijn voor deze verspreiding van deze niet door iedereen geliefde overwoekeraar.

Tenslotte sprak Tim Soens van de Universiteit van Antwerpen over de inhoud van de teksten uit 1521-1523 van de onderzoekscommissie naar de aanwassen in de Verdronken Waard die getranscribeerd zijn in het boek 'Nijet dan water ende wolcken'. Hij stelde dat naast de vele benamingen van gebieden en personen die de transcriptie van dit document heeft onthuld er ook 'achterliggende' informatie te lezen valt over hoe de samenleving destijds functioneerde. Teksten waarin melding wordt gemaakt van het verdelen van gronden waarvan geen eigenaar van bekend was of waar de eigenaar 'de spade in de dijk had gestoken' duiden op een zekere 'coalitievorming' in gebruik.

Aldus een geslaagde dag waarop inspirator Valentine Wikaart met plezier kan terugkijken en gezien de animo in de één of andere vorm zeker voor herhaling vatbaar.