Biesbosch.nu

Magazine november/december 2009

Spieringhoeve. Copyright Ernst van Dalen.
 

Terug naar inhoudsopgave

Column
Nationaal Park Helinium
   Henk van de Graaf
 

Het zijn oude mannen die nog inspireren.
Ik hoorde hem het woord voor het eerst zeggen op het recente in het Biesbosch Museum gehouden symposium 'Meer dan water en wolken'.
Nog nahijgend van de inspanning op tijd te zijn voor zijn toespraak sprak Ies Zonneveld het uit; Helinium.
De inmiddels 85 jaar oude 'Biesboschprofessor' (ook wel bekend onder het koosnaampje Ies de Bies) sprak zijn wens uit voor een groot Nationaal Park van Gorinchem tot Hoek van Holland; Het Nationaal Park Helinium.


Nationaal Park Helinium loopt zoals gezegd vanaf Tiel/Gorinchem (daar waar de invloed van de getijdenstroom uit zee ophoud) tot Hoek van Holland.
Tot nu toe liggen er in dit estuarium twee Nationale Parken tw. de Biesbosch en de Oosterschelde. Versnipperd liggen er verder een groot aantal enclaves waaronder de Rhoonse grienden, het eiland van Brienenoord, de schorren en slikken langs de zuid-, en noordoever van het Hollands Diep en het Haringvliet, de nog te ontwikkelen Sophiapolder in de rivier de Noord, het getijdenriviertje het Wantij enz.
Veel van deze gebiedjes fungeren als zogenaamde 'steping stones'; stroken natuur waarlangs flora en fauna zich stroomopwaarts en stroomafwaarts kan bewegen.

Maar er is meer dan alleen natuur. Ies Zonneveld pleit ook voor het behoud van oude landschapselementen waarin het ontstaan en de ontwikkeling van het betreffende gebied in historisch perspectief gezien kan worden.
Belangrijk omdat we erin leven, er al generaties lang in 'aarden'. Dat moet niet gedachteloos ingeruild worden voor een industrieterrein of gemeentelijke uitbreiding. En als het niet anders kan neem dan deze elementen mee in de plannenmakerij. Volgens Zonneveld liggen hier nog kansen genoeg omdat er voldoende elementen aanwezig zijn zoals natuurlijke rivieroevers, relicten van oude stroomruggen en bedijkingen die in het landschap de historie van het inpolderen tonen.
Deze elementen zijn bij de locale bevolking 'vertrouwd' en zijn in de honderden jaren na de inpoldering vaak prachtig ingepast in het landschap. Het is een doodzonde om deze landschappelijke elementen in te ruilen voor industrie of woningbouw. Zelfs het omvormen tot nieuwe natuur, een modegrill van deze tijd, is niet altijd wenselijk als men dit met veel geweld en zonder respect voor het oude landschap wil uitvoeren.

Dat eenmaal vernietigde natuurlijke landschappen of systemen niet makkelijk te herstellen zijn blijkt wel uit de zogenaamde 'kier'. Het verder openstellen van de Haringvlietsluizen. Het hele proces van plannen maken tot besluitvorming en uiteindelijke uitvoering duurt inmiddels al meer dan 20 jaar en nog is er niet het gewenste resultaat. Laat staan dat er aandacht is voor 'het grote denken; er een visie is voor het estuarium 'De Hollandse Delta' als geheel.

Misschien is het met de oprichting van een Groot Nationaal Park dan ook meteen gedaan met het geneuzel tussen de vele organisaties over allerlei kleine zaken. Komt er ruimte voor een krachtige lobby die het estuarium als geheel en de onderdelen daarbinnen kunnen beschermen en daar waar nodig herstellen en komt er een einde aan al die partijen die met eigen agenda, krampachtig de eigen belangen afschermen. Een soort 'Deltanatuur' voor de Hollandse Delta.

Enfin, het estuarium heeft de tijd. Al honderdduizenden jaren ligt het er en heeft in zijn bestaan, mede door de vele klimaatsveranderingen, grote gedaantewisselingen ondergaan. Het is niet ondenkbaar dat we straks met z'n allen in het Nationaal Park 'Het Helinium' wonen. Of we het nu willen of niet.

Henk van de Graaf

Papendrecht nov. 2009

Reageer op dit artikel
Tekst en foto
© Henk van de Graaf

 

Terug naar inhoudsopgave

Niets uit deze pagina mag worden gepubliceerd zonder toestemming van de auteur(s).
Ongevraagd gebruik van andermans beeldmateriaal is strafbaar.
2009 © Biesbosch.nu