Monumentale
Zwarte
populieren
Jacques van
der Neut
Nederland
kent ruim honderd soorten bomen en struiken. De meeste zijn zeldzaam
geworden, of zelfs bijna helemaal verdwenen, door bijvoorbeeld
ongebreidelde kap in het verleden. Omdat de meeste
rivierbegeleidende bossen in Europa zijn gekapt, is de Zwarte
populier in ons land tegenwoordig een zeldzame verschijning
geworden. In de Biesbosch staan nog fraai uitgegroeide exemplaren.
Aandacht voor deze levende, statige monumenten is dan ook zeer zeker
op zijn plaats.
Pionier
De
Zwarte populier is een pioniersoort van de lagere delen van de overstromings-vlakten van de Europese rivieren, waar hij vooral op
de zandige en sterk dynamische rivierstranden opslaat. Op die
locaties maakt de Zwarte populier (samen met wilgen) deel uit van
het zogenaamde ‘zachthoutooibos’. Kieming is in het stroomopwaarts
liggende rivierengebied (omgeving Gelderse Poort) weer vastgesteld.
De vele, reeds gerealiseerde natuurontwikkelingsprojecten hebben
hier ongetwijfeld een handje bij geholpen. Kieming in het
benedenrivierengebied blijft echter een moeilijke zaak.
De geschikte habitats ontbreken. Na de Deltawerken vallen er immers geen
zandplaten meer droog. Sinds de start van de diverse
natuurontwikkelingsprojecten in de tweede helft van de jaren
negentig worden er in de Biesbosch weer zaailingen gevonden.
Al die zaailingen moeten het echter opnemen tegen veel sneller
groeiende wilgen en abelen. Meestal blijft er van die gekiemde
Zwarte populieren dan ook niet veel over.
Met es vergroeide
Zwarte populier.
©
Foto
Jacques van der Neut
Plan Ooievaar
Rivierbegeleidend
bos (ooibos) is de rode draad van het Plan Ooievaar; de naam van een
ontwerp dat in mei 1986 de eerste prijs won in een prijsvraag voor
de herinrichting van het rivierengebied. Wat wilden de ontwerpers
van Plan Ooievaar nu precies met het rivierenland? Kort gezegd kwam
het op het volgende neer: een gezond evenwicht tussen landbouw,
natuur en verkeer (scheepvaart) in het gebied tot stand te brengen.
Als er in ons land nieuwe ooibossen tot ontwikkeling zouden worden
gebracht, betekent dat volgens de bedenkers, onder andere de
terugkeer van de vrijwel uitgestorven Zwarte populier. Gevolgd door
zwarte ooievaar, Zwarte wouw en bevers. Van
inheemse Zwarte populieren is materiaal verzameld voor
veredelingsdoeleinden.
Het
aantal genentypen is ruimschoots voldoende om een nieuwe populatie
zwarte populieren in het rivierengebied op te bouwen. Inmiddels zijn
er kleine groepen bomen uit de genenbank op meerdere plaatsen in het
rivierengebied (Biesbosch) geplant.
Als je bij zo’n boompje staat
stelt het allemaal niet zo veel voor. Een schril contrast met de
bijzonder fraaie exemplaren langs de polderkade van de Vijf
Ambachten. De Zwarte populier aan de Zoetemelkskil is ook geweldig.
De boom staat vrij, met tot op de bodem afhangende takken. De stam
is verweerd en aan de westkant rijk begroeid met mossen. Voordat de
geplante Zwarte populieren uit de genenbank er zó uitzien, moeten we
echter nog wat geduld hebben.
Reageer op dit artikel |