|
 |
|
Papendrecht aan de
rivieren de Beneden Merwede en de Noord, met
rechts in het rode kader de Zuid-Matena.
Copyright Google earth |
Het unieke gebiedje draagt de naam Matena en is ooit een
afzonderlijke heerlijkheid geweest met eigen rechten.
Het beroemde geslacht Brederode is vanaf de 13de tot de
16de eeuw eigenaar geweest. Over dit
roemruchte geslacht valt veel te verhalen, maar daar gaat
het nu niet om.
Inmiddels is het zuidelijke deel van het gebiedje
(precies daar waar deze unieke weren liggen) deels voorbelast
met grond en ligt er een plan voor het bebouwen van het
gebied met uitzondering van een klein stukje van het omgrachtte
(kasteel)terrein met mogelijke
archeologische waarde.
Nu was ik onlangs in het archief van Brussel waar het
archief van de Grote Raad van Mechelen ligt opgeslagen.
Deze Grote Raad was in de 15de en 16de eeuw het hoogste
rechtsorgaan van de Nederlanden. Hier stuitte ik op zes
zeer belangwekkende stukken uit het gerecht van
Papendrecht. Er zijn maar weinig vroege processen uit
het gerecht van Papendrecht bewaard, dus alles voegt
direct veel informatie toe aan de geschiedenis van
Papendrecht.
Tussen een aantal voor Papendrecht zeer interessante de
stukken vond ik een zogenaamd verbaal (destijds oculaire
inspectie genoemd) van hoge ambtenaren die in 1565 met een
bootje vanuit Dordrecht langs de oever van Papendrecht
varen om ter plaatse de situatie in ogenschouw te nemen.
De ambachtsvrouw van Papendrecht was in conflict geraakt
met vissers en eigenaren van stukken land die na een
dijkdoorbraak buitendijks waren komen te liggen.
Tot mijn grote verrassing werd in dit verbaal een tot nu
toe onbekende kapel genoemd staande ergens op de Matena.
Nu lijkt zo'n observatie uit 1565 van weinig belang,
echter bij mijn onderzoek naar de verdronken polder
Donkersloot (zie elders in dit magazine) bleek dat bij
één van de twee kapellen op de dijk van Kinderdijk een
oude begraafplaats heeft gelegen. Als bij de kapel van
de Matena ook een begraafplaats aanwezig is geweest
betekend dit dat we mogelijk niet alleen huizen gaan
bouwen bovenop resten van een oude kapel, maar misschien
ook wel op gewijde grond waarin resten van onze
voorouderen rusten.
Zelfs al zou de kapel niet direct op de te bebouwen
weren hebben gestaan; direct langs de dijk lijkt
logischer, dan nog ademen deze laatste weren langs de
oude dijk van het Oosteind nog de sfeer van eeuwen
geleden uit. Een reden genoeg ze te bewaren.
|
 |
|
De Zuid-Matena met
zijn bijzondere verkaveling. Bovenaan loopt
dwars door de weren de uitvalsweg naar de A15.
Links daaronder de bomen op het zg.
kasteelterreintje. Copyright Google earth. |
Wat nu?
Los van het feit dat de bijzondere (en deels al
vernietigde werenstructuur) van het gebied waarin de
kapel heeft gelegen al is voorbelast wil men het
resterende deel ook gaan voorbelasten om er uiteindelijk te
gaan bouwen.
Wat kan ik nog doen om dit voor Papendrecht belangrijke
cultuurhistorisch gebiedje uit de ontstaansgeschiedenis
van het dorp te bewaren?
En zo
kom ik op mijn dilemma. Ik heb van dichtbij gezien hoe
de strijd om het behoud van het getijdenriviertje het
Wantij op het Eiland van Dordrecht en het verzet tegen
de brug over het Vlij door Stichting Het Wantij is
verlopen. De strijd heeft Cor Goosen en Heiltje van der
Ploeg niet alleen financieel maar ook emotioneel zeer
zwaar belast. Ze zijn beschimpt en bespot door politici
en ambtenaren, bestreden door een leger advocaten en
persvoorlichters en voorgelogen en misleid tot op het
hoogste ambtelijke niveau in Den Haag. Dit dossier is
wat mij betreft nog steeds een schandvlek op het blazoen van de
bestuurlijke elite van de stad Dordrecht.
Wil ik dit ook? Als een Don Quichot tegen ambtelijke
windmolens vechten? De ambtenaar gaat immers elke dag
gewoon naar zijn werk, maar ik ben emotioneel betrokken
bij mijn dorp en dergelijke zaken gaan me zeer 'aan het
hart'.
Daarnaast is de steun uit de bevolking minimaal, druk
als ze zijn met hun eigen beslommeringen. Een
straatfeest organiseren of gezamenlijke braspartijen bij
grote sportevenementen daar zijn mensen nog voor te
porren, maar wie maakt zich in dit feestland vol
decadentie nog druk over alles wat echt van waarde en
dus weerloos is?
Wat zal ik dan? Moet ik er vol in gaan, alles uit de
kast halen om wat ik van aanzienlijk belang en van grote
waarde vindt voor het dorp, zijn geschiedenis en het
behoud ervan voor toekomstige generaties te bewaren. Of
zal ik het maar laten voor wat het is, me gewoon
concentreren op historisch onderzoek en me verder overal
verre van houden?
Ik weet
het niet, wat zou u doen? Of zit u onderuitgezakt op het
terras aan een lekker roseetje, maakt u zich nergens
druk om zolang het niet in uw achtertuin is en laat de
hele mieterse boel rustig aan u voorbij trekken?
Wat
moet ik nu; ook een lekker fris proseccootje ontkurken of
zal ik toch....?
Henk van de Graaf
Papendrecht, september 2012
|
