|
Dordrecht 11 mei 2009
Stadswerven, van Stenen
Hart naar Stadspark
(een groen alternatief).
Een gezamenlijk initiatief van drie
organisaties:
STICHTING HET WANTIJ,
LANDSCHAPSKUNDIG MUSEUM EN HET BIESBOSCH.NU MAGAZINE
Samenvatting
In plaats van een bebouwing van Stadswerven
op de Staart met hoge woontorens, drijvende woningen en kale
oevers, hebben Stichting Het Wantij, het Landschapskundig Museum
en het Biesbosch.nu Magazine de handen ineen geslagen om het Tij
te keren. Daartoe is de eerste aanzet gegeven voor het denken
over een alternatief in de vorm van een Stadspark dat langs het
Wantij wordt omzoomd met natuurlijke oevers onder invloed van
het getij.
Dit plan komt voort uit de zorg
voor het ontstaan van een ernstig knelpunt in de verbinding van
de ecologische Wantijzone met benedenstroomse natuur gebieden in
de Noord en de Oude Maas, als de huidige plannen zouden worden
uitgevoerd.
 Tegelijkertijd kan een prachtig
stadspark met horecagelegenheden aan het
Vierrivierenpunt gecreëerd worden en kan er bijvoorbeeld een
stadsstrand aangelegd worden. Op deze manier kunnen dicht
bij de binnenstad veel mensen rust vinden en genieten van het
uitzicht. Bovendien kan het industrieel erfgoed (van de
voormalige scheepswerf de Biesbosch) worden gespaard. Ook is het
een zeer geschikte locatie waar evenementen ongestoord
kunnen plaatsvinden. Deze hoeven dan niet langer het ecologisch
belangrijke Wantijpark te belasten.
Het plan biedt een alternatief voor
de bodemloze put waarin het geld van de Dordtse burger dreigt te
verdwijnen. De huidige economische crisis maakt bouwen voorlopig
bovendien niet haalbaar, waardoor er nu periode van bezinning
kan ontstaan.
Stadswerven, van Stenen Hart
naar Stadspark (een groen alternatief).
Inleiding
Het Wantij is nog het enige zoetwater getijdenriviertje
in Europa, met een grotere getijdenslag dan elders in de
Biesbosch, waardoor hier unieke beschermde plant- en diersoorten
voorkomen. Er zijn nog grotendeels aaneengesloten natuurlijke
oevers. Het Wantij vormt een essentieel onderdeel van de
Sliedrechtse Biesbosch en heeft een unieke functie als
ecologische verbinding naar benedenstroomse natuurgebieden in de
Oude Maas en de Sofia- en Crezee polder in de Noord. Deze
functie dreigt steeds meer bedreigd te worden door de komst van
een intensieve bebouwing en gebruik van Stadswerven. De bouw van
dit 'stenen hart van de Drechtsteden' zal een bijdrage leveren aan
de verdere vervreemding van de levende natuur.
Het plan om Stadswerven intensief
te bebouwen met hoge torenflats, drijvende woningen en een
recreatiehaven voor de bewoners en bedrijven zal ook een
ernstige verstoring geven voor de ecologische functie van het
Wantij. De komst van een intensieve bebouwing van Stadswerven
dreigt ook een “missing link” te worden voor de gordel van nat-
en droog groen in de verbinding van het Wantij en de Noord.
Plan zonder draagvlak
De plannen voor Stadswerven blijken zeer hoog gegrepen.
Het oorspronkelijke enthousiasme,
vooral bij veel raadsleden, is verdwenen en lijkt om te slaan in
frustratie, zo blijkt uit de meest recente reacties. Het CDA
verwoordt het gevoel bij de plannen nog het meest markant: het
beeld dat uit het Stadswerven plan opdoemt, doet denken aan een
supertanker.
Er dreigt slechts een bleek
aftreksel te komen van de eerdere plannen.
Al die tijd dat plannen voor
Stadswerven de ronde doen, is nooit gebleken dat de Dordtse
bevolking deze plannen omhelst. Intussen is er sprake van een
steeds grotere afkeer omdat de Dordtse burger de tientallen
miljoenen kostende gevolgen moet dragen voor het mislukken van
de eerdere pogingen Stadswerven vorm te geven.
Negatieve effecten huidige
plan
 De huidige plannen van de gemeente zullen erg veel
negatieve effecten gaan hebben voor bewoners in de omgeving van
Stadswerven: Niet alleen vanwege de langdurige bouwactiviteiten
maar ook zullen bijvoorbeeld de bewoners rond de Riedijkshaven
niet blij zijn met het verdwijnen van hun uitzicht. Voor
bewoners aan het Merwehoofd in Papendrecht zal een attractief
uitzicht op een groen Stadswerven verre te verkiezen zijn boven
de huidige plannen.
Het is de vraag of Stadswerven wel
zo’n aantrekkelijke plek kan worden om te wonen: zullen er
sowieso wel kopers te vinden zijn, die voor veel geld
opeengehoopt boven, op en onder elkaar, dit deel van de stad
willen gaan bevolken? Het door de projectontwikkelaars
voorgeschotelde vrije uitzicht op de rivier zal in de praktijk
wel eens heel erg kunnen tegenvallen.
De economische crisis maakt
duidelijk dat bouwen, zonder al te grote risico’s, voorlopig
geen optie kan zijn en geeft ruimte voor bezinning.
Verkeersontsluiting
 Het intensief bebouwen van de landtong gaat
ook veel problemen geven voor de bewoners rondom Stadswerven,
denk alleen maar aan de verkeersontsluiting richting N3 via de
Merwedestraat, parkeerproblematiek in de omliggende wijken, etc.
De Merwedestraat zal een bottleneck
vormen voor het verkeer van en naar de N3, zeker in het
spitsuur. Nu al ervaren de omwonenden veel overlast. Daarbij
komt nog dat door de nieuwe ontwikkelingen rond de Oostpoort, de
verkeersbelasting nog eens extra zal toenemen.
Buitendijks bouwen
Tegen de regels van het geldende
overheidsbeleid in ten aanzien van ‘Ruimte voor de Rivier’, is
bij uitzondering aan Dordrecht toestemming gegeven hier te
bouwen: Er zou een enorme noodzaak zijn daar woningen te bouwen,
een groot maatschappelijk belang. Steeds vaker wordt de vraag
gesteld of de prognoses voor de behoefte aan dit soort woningen
wel juist zijn.
Het moet niet alleen wat betreft de
intensieve bebouwing landelijk uniek worden, maar gezien de
buitendijkse ligging, ook een proeftuin worden voor het met veel
opgeklopte publiciteit omgeven Urban Flood Management Project.
Het gebied zou kunnen overstromen zonder dat iemand daar last
van heeft. Er zal bewoning plaatsvinden op een hoger, veilig
niveau. Maar is er bijvoorbeeld gedacht aan schade bij
overstromingen aan ondergronds geparkeerde auto’s en
ondergrondse afvalcontainers? Welke echte materiële schade het
gevolg van overstroming kan zijn, wordt even verzwegen.
Alternatief plan
Stichting Het Wantij, samen met het Landschapskundig
Museum en het Biesbosch.nu Magazine, lanceren daarom een nieuw
meer realistisch plan.
De drie organisaties zullen ook
alternatieven presenteren voor de nu geplande woningbouw. Een
gedeelte van deze woningbouw kan worden gerealiseerd direct aan
de oostrand van het gebied en ter hoogte van het terrein rond de
Papendrechtse straat en langs de Beneden Merwede.
Een plan dat wel kan rekenen op
enthousiasme onder de bevolking die al genoeg lijdt onder alle
bouwactiviteiten waarmee het dagelijkse leven in Dordrecht
steeds vaker wordt verstoord en een gewaardeerde woonomgeving
verdwijnt.
In het bijzonder van betekenis is
het alternatieve plan voor bewoners van de binnenstad die
eindelijk een groene omgeving binnen handbereik kunnen krijgen.
Met de komst van een Stadswervenpark is een uniek uitzicht
gegarandeerd.
Het idee is om van Stadswerven op
de Staart een mooi Stadspark te maken met als
inspiratie- bron het buiten de stadsmuur om het centrum van
Gorinchem gelegen parkachtige gebied waar het heerlijk toeven is
onder de beschutting van bomen of langs glooiende oevers langs
het water.
 Ook op Stadswerven, op de Staart,
met uitzicht op het VIERRIVIERENPUNT (Wantij, Beneden Merwede,
Noord en Oude Maas) kan zo’n parkachtige omgeving
gecreëerd worden.
Op deze plek kan een diversiteit aan
horeca gelegenheden gevestigd worden en
kunnen historische elementen die herinneren aan de
vroegere scheepsbouw blijven bestaan en een nieuwe bestemming
krijgen voor bijvoorbeeld educatie.
Maar dit gebied leent zich ook
uitstekend voor allerlei evenementen die nu nog op
minder geschikte locaties, zoals in het ecologisch belangrijke
Wantijpark, plaatsvinden. Aan de oever van de beneden Merwede is
tevens genoeg ruimte voor een door velen gewenst
stadsstrand.
Het gebied kan op diverse plaatsen
omzoomd worden met natuurlijke oevers waarmee de ecologische
functie van het Wantij hersteld en verbeterd wordt. Stadswerven
kan dan beter op natuurlijke wijze aansluiten op het er
tegenover aan de ingang van de Noord gelegen natuurgebied van de
Sofiapolder.
Het gevoel van rust waar veel
mensen in deze tijd zo’n behoefte aan hebben zal hier sterk
voelbaar zijn.
|
Stadswerven vanaf de
Papendrechtse oever.
Met de historische elementen (molen, watertoren en de
Oude Binnenstad als achtergrond, tezamen met het
industrieel erfgoed (hal scheepswerf de Biesbosch, oude
(dwars)hellingen en kraanbaan (rechts op de foto) en de
haven/baai aan de Merwede als Stadsstrand zijn alle
elementen voor een uniek Stadspark al aanwezig.
©
Foto Henk van de Graaf |
Ruimtelijke ordening Eiland van
Dordrecht
Het idee voor een Stads(werven)park moet in het beeld van de
ruimtelijke ordening op het gehele eiland van Dordrecht passen.
Zo zou het uitblijven van bebouwing op Stadswerven gezien kunnen
worden als een compensatie voor de enorme verstening en verlies
van natuur en landschappelijke waarden in de Dordtse Kil 3 en 4
vanwege de plannen voor industriële ontwikkeling.
Ecologische zone
 Versterking van de ecologische Wantijzone, die met het
uitvoeren van deze nieuwe ideeën bereikt kan worden, geeft een
betere invulling aan ecologische functies dan die met het
Strategisch Groenproject, de Nieuwe Dordtse Biesbosch, wordt
bereikt. Teveel is in dit oostelijk en zuidelijk deel van het
Eiland van Dordrecht gedacht aan een natte ecologische
verbinding tussen Zuid, (Dordtse Biesbosch), naar Noord,
(Sliedrechtse Biesbosch).
Dit berust gedeeltelijk op een
misvatting daar er geen ononderbroken natte verbinding mogelijk
is met de Sliedrechtse Biesbosch vanwege de barrière die de
Wantij- en Zeedijk vormen.
De natuurontwikkeling in de Nieuwe
Dordtse Biesbosch betekent een enorme aantasting van het zeer
waardevolle historisch gegroeide landschap. Op z’n minst zou een
balans gevonden moeten worden tussen het belang van natuur en
landschap. Intussen is de noodzaak voor natuurontwikkeling in de
Nieuwe Dordtse Biesbosch minder groot geworden vanwege de
grootschalige vergravingen in het kader van Ruimte voor de
Rivier aan de overkant van de Nieuwe Merwede waardoor de
ecologische Noord- Zuid verbinding voor een groot deel al buiten
het eiland van Dordrecht gegarandeerd is.
Beter is het de al aanwezige
hoogwaardige zoetwater getijdennatuur van de Sliedrechtse
Biesbosch, naar benedenstroomse gebieden te versterken. Dit
betekent het versterken van de ecologische Oost -West verbinding
via het Wantij.
Hoogwatervluchtplaats
Dordrecht blijkt veel dijken te hebben die te zwak zijn en
moeten worden versterkt om aan de norm van 1 op 2000 te voldoen.
Het laatste bericht van de Dijkgraaf is dat er naast deze
dijkversterking ook nog een verdere ophoging van de dijken nodig
is om aan gelijke normen te voldoen als rond andere gebieden,
namelijk 1 op 10.000.
Het is dus niet ondenkbaar dat een
groot deel van Dordrecht onder water komt te staan. De vraag is
dan waar deze mensen, gevangen op een eiland, naar toe kunnen.
Door ruimte te creëren in de vorm van een Stadspark en deze
locatie eventueel ook nog op een geschikte hoogte te brengen,
kan een hoogwatervluchtplaats gecreëerd worden voor al die
Dordtenaren die gevangen zitten in de badkuip binnen de dijken.
Tenslotte
De organisaties die dit alternatieve plan
hebben bedacht, willen hiermee een statement maken en pleiten
voor een relaxed, duurzaam en ecologisch Dordrecht, waar je
dicht bij het centrum kunt genieten van de rust, het uitzicht en
allerlei faciliteiten, maar ook van evenementen concerten, etc.
(zonder voor overlast te zorgen), waar ook de natuur de ruimte
krijgt en er recht wordt gedaan aan de ecologische functie van
een in Europa unieke zoetwater getijdenrivier, het Wantij.
Contact:
|
