|
Meidoorn
(Crataegus)
Els Wannee
Binnen het geslacht
Crataegus komen in Nederland voornamelijk twee soorten voor;
de eenstijlige Crataegus monógyna en de tweestijlige meidoorn
Crataeugus oxycantha. |
 |
Standplaats:
Europa, Zuidwest- Azië, Atlasgebergte.
Vindplaats:
struikgewas langs wegen op ruigten en wordt vooral in Nederland veel
aangepland in uiterwaarden.
Eenstijlige
meidoorn.
Bloemen met 1 stijl, bloemstelen behaard, takken met doorns, de
bladeren diep ingesneden gelobt, veelspletig. De rode steenvrucht
bevat 1 amandelvormig zaadje. De roomwitte kroonblaadjes
verspreiden een weeïge geur.
Tweestijlige meidoorn
Bloemen sterk geurend met 2-3
stijlen, bloemstelen kaal, takken gedoornd, bladeren zeer zwak
gelobt. De (soms onaangename) geur van de bloemen wordt veroorzaakt
door trimethylamine. In ons land vrij zeldzaam, vaak aangeplant met
rose bloemen. De rode steenvrucht bevat 2-3 amandelvormige zaden.
De heesters of lage bomen behoren tot
de Rosaceae, familie der roosachtigen, zijn bladverliezend en kunnen
2-6 meter hoog worden. Ze hebben een brede kroon en het hout is zeer
hard. De bloemen bloeien in mei en juni en staan in schermvormige
trossen.
Volksnamen:
doornboom, haagappelboom, steendoorn.
Geschiedenis
Al eeuwen lang wordt de
meidoorn gebruikt om weilanden en akkers af te scheiden en zo het
vee binnen te houden.
De meidoorn wordt gezien als vruchtbaarheidssymbool en hoort bij
bruiloften die vooral in de lente plaatsvinden. De meidoorn wordt
ook gebruikt als versiering voor de meiboom. De Romeinen plaatsen de
meidoorn rondom het huis of legden een meidoorntakje in de wieg om
zich te beschermen tegen ziekten en boze geesten.
In de eerste eeuw na Chr. werd de naam
Crataegus al beschreven in het werk van Dioscorides. De naam crataegus is afgeleid van het Griekse woord “crataios” wat sterk of
stevig betekent. Het hout van de meidoorn is sterk en hard. Bij
onthoofdingen werd graag gebruik gemaakt van een hakblok van
meidoornhout. Ook wandelstokken werden vervaardigd van meidoornhout,
het hout zou de wandelaar tegen vermoeidheid beschermen. De
soortnaam oxyacantha die Linnaeus gaf aan de boom betekent “met
scherpe dorens”.
Inhoudsstoffen:
flavonoïden,(o.a. rutine) , looistoffen, etherische olie ,
procyanidine, triterpenen.
Gebruikte delen:
gedroogde bladeren en bloemen, verse rijpe vruchten.
Geneeskracht
In 1626 beveelt Matthiolus
de struik aan in zijn kruidboek bij nierstenen en overmatige
menstruatie. De lijfarts van Hendrik IV gebruikte de plant als
tonicum voor ouderen. De doorbraak van de meidoorn als
geneeskrachtige plant vond plaats tegen het eind van de negentiende
eeuw, toen ontdekte men de invloed ervan op het hart. Heden ten dage
staat de meidoorn nog bekend als middel tegen een “ouderdoms”- of
“vermoeid hart” hetgeen wil zeggen dat het hart het rondpompen van
het bloed niet voldoende meer aan kan. Deze werking is inmiddels
wetenschappelijk aangetoond.
Ook heeft onderzoek aangetoond dat de
samentrekking van de hartspier en de doorbloeding van hart en
bloedvaten wordt bevorderd, waardoor de bloeddruk wordt
gereguleerd. Ook de kransslagader wordt door deze werking ook beter
van zuurstof voorzien. Daarnaast wordt het dichtslibben van de
aderen voorkomen. De meidoorn wordt dan ook wel hartsvriend genoemd.
Vooral de Ierse arts Green maakte indertijd de meidoorn bekend als
hartmiddel.
De inhoudsstoffen van de meidoorn werken weliswaar
langzaam, maar stapelen zich niet op in de weefsels waardoor men ze
jarenlang in de juiste dosering zonder gevaar kan gebruiken.
Een- en tweestijlige soorten verwisselt
men vaak met elkaar; sommige auteurs beweren dat de geneeskracht van
de tweestijlige hoger is dan van de eenstijlige.
Toepassingen
Meidoornbloesemthee: tegen
hartkloppingen, opvliegingen.
Giet op 10 gram bloemen een halve liter kokend water en laat het
geheel 10 minuten trekken. Drink elke dag 1-2 kopjes.
Meidoornwijn:
hartversterkend.
Giet over 80 gram gekneusde rijpe meidoornbessen 1 fles zoete,
Spaanse wijn ( 0,7 liter). Twee weken laten staan, zeven, en elke
dag ’s avonds een klein glas wijn opdrinken ( of 3-5 x daags een
eetlepel).Strooi eens wat jonge meidoornblaadjes
over een rauwkostschotel het werkt hartverwarmend!
Reageer op dit artikel
Tekst Els Wannee
Foto: © Jacques van der Neut
 Op
pad met de kruidengids
Biesbosch.nu biedt u een
unieke mogelijkheid om met een gerenommeerde kruidengids op pad te
gaan op zoek naar kruiden.
Voor meer informatie kunt u
deze PDF downloaden.
Duur
tocht: ± 2.5 uur
Kosten:
€ 9.50 (contant) per persoon
In combinatie met een fluisterboottocht en geheel verzorgde picknick
vanaf € 34.50.
Zie ook:
www.kruidentochten.nl
Voor meer
informatie of direct boeken:
Bianca Metzelaar.
Telefoon: 023 - 89 21 177 of 06 - 55 10 35 90.
Email:boekingen@biesbosch.nu |
