|
Column
 Over
keten
Henk van de Graaf
Staatsbosbeheer zal u melden dat ze er geen geld meer
voor hebben, de omliggende gemeenten wel, maar die hebben andere
prioriteiten; de ambtenaren van de provinciehuizen van Noord-Brabant en
Zuid-Holland weten waarschijnlijk niet eens dat ze er staan
en de landschapsorganisaties? Die slapen... al jaren.
Waar heb ik het over? Over keten, jazeker keten.
Niet over de zoutpannen waarin het 'witte goud' achterbleef na het
moerneren
(het in de Middeleeuwen afgraven en verbranden van veen voor
zoutwinning) en waar mogelijk de naam 'keet' aan is ontleend. Niet
over feesten of ruziemaken met veel kabaal: het keetschoppen. Nee,
ik heb het over griendketen.
De karakteristieke huisjes van vroegere griendwerkers.
Schuifspek en
lawaaisaus
 Gebouwd
op heuveltjes vanwege het steeds terugkerende hoge water, zijn het
bakens in het landschap waarin ze (zelfs na inpoldering) stoer en
robuust overeind staan. Vlucht- en rustplaats voor mens en dier en
daterend uit een eeuw van 'Hard voor weinig'. Een gezegde dat we in
deze tijd van overvloed nog wel eens roepen, maar waarvan de
strekking ons allang is ontgaan.
 Sommige
keten zijn al meer dan 100 jaar oud. Cultureelhistorisch erfgoed
waar je nog het zweet van echte arbeid opsnuift. Waar de geur
van schuifspek (stukje spek dat je doorschuift over je boterham om de
illusie te wekken dat je hele boterham ermee belegd is) nog in de
zware, vochtige lucht hangt. Waar je, als je goed luistert, het
gespetter van lawaaisaus (papje van aardappelnat, azijn, peper en
spekvet, dat in een pannetje boven een vuur heel wat lawaai maakt)
nog hoort knetteren en waar de beroerde arbeidsomstandigheden
van de vorige eeuw nog van de hanenbalken afdruipt. Dezelfde balken
die bij stormvloed de bewoners vaak het vege lijf hebben gered.
Die keten, daar heb ik het over.
Pareltje
Er
is een sluipende ontwikkeling gaande in De Biesbosch, een
ontwikkeling van 'telkens eentje minder.' Het verval en de sloop van
keten en andere cultureelhistorische objecten als boerderijen,
schuren, bemalingobjecten
(waaronder de karakteristieke Piershil windmolens), bijzondere krib-
en markeringsbakens en overlaten neemt een onrustbarende omvang aan.
 Er worden honderden miljoenen besteed aan de onstuitbare drang naar
meer beton, staal en asfalt voor industrieterreinen en Vinex-wijken
rond De Biesbosch. Nog eens tientallen miljoenen gaan naar het
aanleggen van 'Natuurontwikkelingsgebieden' en 'Ruimte voor de
rivierprojecten' in en rond het Nationaal Park. Tienduizenden euro's
worden uitgegeven aan subsidie voor vogel- en visstandonderzoek.
En wat gebeurt er op
 de Deeneplaat?
De prachtige keet 'De oude Man' moet worden afgebroken.
Gelegen op één van de mooiste plekken in het gebied is het een
pareltje vol historie, een keet met een verhaal, een uniek stukje
cultureelhistorisch erfgoed. Dat de keet in een slechte staat
verkeert waardoor renovatie inmiddels onmogelijk is geworden, mag
dan triest zijn, maar waar heeft al die jaren de prioriteit gelegen
voor het verstrekken van subsidies? Bij vogel- en visstandonderzoek?
Had dat niet
een jaartje kunnen wachten?
Wat niet direct
zichtbaar is heeft geen waarde.
Hoe gemeentegrenzen of subsidiestromen lopen, welke instanties,
organisaties of privé-personen er verantwoordelijk zijn voor het
behoud van keten, is niet te overzien. Bij navraag wijst iedereen
naar elkaar en ondertussen wordt er vrolijk doorgesloopt.
Het mag dan zo zijn dat veel keten verscholen liggen in de
wilgenvloedbossen van De Biesbosch, onttrokken aan het oog van de
gemiddelde bezoeker, maar het kan toch niet zo zijn dat 'wat niet
direct zichtbaar is geen waarde heeft'.
Er zijn bij het overlegorgaan van De Biesbosch subsidiepotjes die ze
niet opkrijgen. Waarom wordt er hiervan niet elk jaar een keetje opgeknapt?
Maar belangrijker, en eigenlijk schandaliger is, dat de
verantwoordelijke instanties voor het beheer of behoud van
cultureelhistorische objecten geen vuist maken (waaronder het
Biesboschmuseum) of erger, er niet eens weet van hebben. Zij behoren
op te komen voor het behoud van dergelijke objecten. Het staat als
primaire doelstelling in hun statuten.
Wat te doen?
 Een stichting oprichten voor het behoud van historische objecten in
De Biesbosch?
Waarschijnlijk hebben we binnen de kortste keren voldoende subsidie
bijeen, maar het zou niet nodig moeten zijn. Een beetje meer
'cultureelhistorische inzet' van de betreffende stichtingen,
Staatsbosbeheer, Gemeenten en Provinciale- en Landelijke
overheidsinstelling, tezamen met wat geld (al is het maar om de
objecten voorlopig in de nominale staat te bewaren) zou voldoende
moeten zijn.
Wat mij betreft is 'De oude Man' de laatste keet die tegen de vlakte
gaat. We leven tenslotte niet meer in de armetierige tijd van
schuifspek en aardappelen met lawaaisaus.
Henk van de Graaf
Reageer op dit artikel |
