Gewoon
speenkruid
(Ranunculus
ficaria subsp. bulbilifer)
Els Wannee
Standplaats: Europa, midden- Azië,
west- Siberië, Kaukasusgebied.
Vindplaats: op moerassige beschaduwde
stikstofhoudende gronden, natte bos-randen en slootkanten. Behoort
tot de ranonkelfamilie net als de boterbloem.
Benaming
De naam ficara is afgeleid van ficus, de Latijnse naam voor vijg. In
de oudheid werd dit plantje ook wel hoaneklootjes, katteklootjes of
vijgwortel genoemd.
In de bladoksels zitten soms kleine knolletjes
waaruit weer een nieuw plantje groeit.
Tussen de wortels zitten
langgerekte wortelknolletjes waarin voedsel wordt opgeslagen om te
overleven.
De naam speenkruid zou afkomstig zijn van de vorm van de knollen,
die op kleine speentjes lijken. Wanneer de insecten de bloem hebben
bevrucht ontstaan de zaden die weer nieuwe planten voortbrengen.
Deze wilde plant heeft de neiging enorm te woekeren.
In
het vroege voorjaar komen uit de knolvormige wortels de blaadjes te
voorschijn, daarna de gele bloemen die van maart tot juni bloeien.
Zij houden niet van slecht weer; bij regen en kou blijven de bloemen
gesloten, maar als de zon schijnt gaan de bloemen wijd open staan.
De plantjes, 5-10 centimeter hoog, spreiden zich als een bloeiend
geel tapijt over de grond uit. Het bovengrondse deel van de plant
sterft na de bloei af, de ondergrondse knolletjes, enkele
millimeters groot,
blijven in leven tot het volgend jaar.
Inhoudsstoffen zijn tannine (een
looistof, werkt samentrekkend), saponinen (zeepachtige stoffen),
anemonine, kiezelzuur, etherische olie en kalk.
Volksgeneeskunde
In
de volksgeneeskunde werden vanwege de samentrekkende werking de
knolletjes en de wortelstok gebruikt tegen wratten en aambeien.
Aambeien werden ook wel 'speen' genoemd, vandaar weer de naam
speenkruid.
Omdat de hartvormige blaadjes veel vitamine C bevatten werden
indertijd deze blaadjes verwerkt in salades tegen scheurbuik en
vitaminegebrek. Het is van belang de blaadjes vòòr de bloei te
verzamelen omdat tijdens de bloei in de plant een proces plaatsvindt
waardoor er veel saponine en protoanemonine ontstaat, dat bitter en
brandend smaakt en bovendien giftig is.
Zelfs de weidedieren
wagen zich niet aan het eten van speenkruid.
Het sap kan op de huid
blaren veroorzaken. In de Alpenlanden en de Apenijnen gebruikte men
vroeger het plantensap als pijlgif. Aan de zaden werd een urineafdrijvende
werking toegeschreven.
De werking van speenkruid wordt
tegenwoordig betwijfeld. Inwendig gebruik is vanwege de toxische(
giftige) stoffen niet verantwoord.Toepassing in de schoonheidsverzorging
voor uitwendig gebruik. Reinigend gezichtswater tegen rimpels
en wijde poriën.
Kook een hand vol
speenkruidbladeren in een halve liter water en laat afkoelen.
Zeef
het aftreksel. Met deze lotion kan het gezicht gereinigd worden en
in de koelkast 2-3 dagen bewaard worden.
Op
pad met de kruidengids
Biesbosch.nu biedt u een unieke mogelijkheid om met een
gerenommeerde kruidengids op pad te gaan op zoek naar kruiden.
Voor meer informatie kunt u
deze PDF downloaden.
Duur tocht: ± 2.5 uur
Kosten: € 9.50 (contant) per persoon
Boekingen:
Biesbosch.nu
Tel. 06-4242 64 03
|