|
Column
Ik heb een droom
Henk
van de Graaf
|
 Waar
gaan we naar toe met onze beschaving?
De ontwikkeling van het leven op aarde is er één geweest van een
lange stijgende lijn naar steeds complexere vormen. Ergens
onderweg ontstond er een zelfreflecterend wezen die een trend
ontwikkelde naar een steeds hoger beschavingsniveau. Voila, de
denkende mens. Het duurde even, maar dan heb je ook wat.
Zo'n 15 duizend jaar geleden besloten grotere groepen mensen
zich permanent te vestigen in gebieden waar het jaar rond
voldoende voedsel aanwezig was. In plaats van rond te trekken en
al het andere volk dat je tegenkwam de hersens in te slaan kwam
het voortaan aan op het verdedigen van huis, haard en
territorium.
Het in groepen bij elkaar wonen vergde echter meer dan alleen
verdedigen.
Om te voorkomen dat het binnen het territorium een zooitje werd
kwamen er regels hoe te leven. Deze regels zorgden er met vallen
en opstaan voor dat de beschaving van de mens schoksgewijs vooruitging.
De relatieve veiligheid van het 'samen leven, samen werken'
zorgde voor ongekende vooruitgang op economisch, sociaal en
cultureel gebied.
Zo nu en dan werd deze vooruitgang even
tijdelijk stopgezet om, als een soort aflaat nog eens flink te
schatbranden en te moorden, maar per saldo gingen we er nog
steeds op vooruit.
Waar staan we dan nu? Is het zo dat een sterk gepacificeerde
samenleving als de Europese ook een steeds 'beschaafdere'
samenleving oplevert?
Je zou de vraag in het klein ook anders kunnen stellen; is een
partij voor de dieren een voorbode van het nieuwe 'Hof van Eden'
waar mens en en dier in relatieve harmonie met elkaar leven of,
als je de 'lijn van de beschavingcurve' doortrekt, kom je dan
uiteindelijk weer voor de poort van het 'Hof van Eden' uit?
Dat dieren ooit in vrede met elkaar zullen leven is onzin. Een
vegetarische leeuw bestaat dan misschien in een dierentuin, in
de 'wilde werkelijkheid' is het eten en gegeten worden. Zo heeft
het systeem zich nu eenmaal ontwikkeld.
Maar als de mensheid bereid is zich te ontwikkelen tot een wezen
die op humane en respectvolle wijze met het leven op aarde (in al
zijn verschijningsvormen) kan omgaan is dat al heel wat. Het is iets waar ik van kan dromen.
Maar is dit dan alleen een mooie droom of kan ik er nog meer aan
ophangen? Kan ik er een 'commitment' uit halen, heb ik iets aan
deze droom?
Volgens de Bijbelse overlevering sloeg zo'n 5000 jaar geleden
Kain, Abel de hersenen in. De vraag is of het weer zo'n lange
periode zal duren voor we terug zijn op het beschavingsniveau
van net vóór dat moment; het (symbolische) moment dat
twee mensen het Hof van Eden werden uitgejaagd. Je zou toch
denken dat het sneller moet kunnen.
Misschien maken we een grote sprong voorwaarts op de
beschavingsladder als we klaar zijn met het 'grote consumeren'.
Als het huidige tijdperk van 'veel' overgaat in een
andere. Als we allemaal zo 'volgeladen' zijn dat we tijd en rust
gaan vinden voor iets anders.
Meer voor elkaar in plaats van voor jezelf en meer kwaliteit in
plaats van kwantiteit.
Hoe dan ook, ik koester de opportunistische gedachte dat we
ernaar op weg zijn, dat de groeicurve van beschaving nog steeds
een stijgende lijn vertoont.
En zo kom ik op mijn gedroomde vragen.
Is het waar dat, als we respectvoller leren omgaan met alle
andere levensvormen, we ook beter leren samenleven met onze
eigen soort? Zal de stap om een ander medemens om te brengen dan
belachelijker lijken? Met andere woorden; als we leren in het
wild levende dieren niet te pas en te onpas in grote aantallen
om te brengen wordt het dan ook 'vreemder' om mensen op grote
schaal uit te moorden?
Deze vragen, waar ikzelf nooit een antwoord op zal krijgen omdat
een mensenleven eenvoudigweg te kort is, is de voedingsbodem
voor mijn droom. Zonder deze droom, dit vergezicht, kan ik, als
een niet in god of voorbestemming gelovende mens, niet
functioneren.
Het is de basis voor mijn handelen, de verantwoording voor de
energie die ik aan dergelijke zaken besteed in de beperkte tijd
die ik heb en een belangrijke bron voor mijn creativiteit.
En zo heb ik een droom. Mijn eigen onuitputtelijke droom, een
droom die niemand mij afneemt en een droom die ik weiger niet te
dromen.
Henk van de Graaf
Reageer op dit artikel
Foto
© HenkvandeGraaf/www.stockburo.nl
|
