Terug naar inhoudsopgave

Van 'rimboe' naar Polder De Biesbosch
                       Jacques van der Neut

Je fietst of wandelt vast wel eens door Polder De Biesbosch. Langs kreken, uitspanning ‘de Viersprong’, boerderijen en schuren, de Dr. Stoopbank. Hier en daar staat op een heuvel een griendkeet, omgeven door kaal en strak bouwland. Het heden en verleden gaan hier hand in hand.

Bij het bestuderen van historisch kaartmateriaal zien we dat de Biesbosch zich vroeger tot de Wieldrechtse Zeedijk uitstrekte. Een wirwar van kreken, biezen- en rietgorzen en uiteraard veel grienden. Dat voor ons ongrijpbare, nu totaal niet meer voor te stellen landschap, werd in de kranten van toen gemakshalve maar aangeduid als “rimboe”.

Duizenden wilgenstobben
Door de Polder De Biesbosch fietsend, moeten we eens proberen terug te denken aan de jaren twintig. Hier stonden duizenden wilgenstobben. Ze zijn allemaal met de hand gerooid. Minstens zoveel greppels werden gedempt. Wat een enorm geploeter! De plannen om die “rimboe” van zo’n 1100 hectaren in te polderen sudderden al tientallen jaren.

Na bodemonderzoek in 1922 (met gunstig resultaat) ging in maart 1926 de eerste spade de grond in. Waarom er tot inpoldering van dat deel van de Biesbosch werd besloten, kunnen we lezen in de “Inpoldering van den Zuid Hollandschen Biesbosch”, een in juli 1927 door de Vereeniging “De Biesbosch” uitgegeven boekwerkje.

“Het Gemeentebestuur van Dordrecht, dat kennis droeg van de plannen tot inpoldering, zag zich in den loop der laatste jaren geplaatst voor de oplossing van het probleem der werkloosheid, waardoor vanzelf mede de aandacht werd getrokken naar het z.g. “Biesboschplan”. In het voorjaar van het jaar 1924 stonden bij de Arbeidsbeurs te Dordrecht meer dan 2200 valide arbeiders ingeschreven tusschen de 18 en 65 jaar, als werkloozen. In de jaren 1923 en 1924 werd door genoemde gemeente ongeveer ¾ millioen gulden aan ondersteuning van werkloozen uitgegeven”.  

Inpoldering
De kosten van inpoldering werden geraamd op ongeveer drie miljoen gulden. Bezuinigen is tegenwoordig een veel gehoord woord. Tijdens het plannen van het wegennet waarschuwde men in die tijd ook al voor dit verschijnsel. De nieuwe polderwegen moesten worden voorzien van een paklaag met voldoende dikte, “In dit opzicht mag de zuinigheid de wijsheid niet bedriegen”. Het omzetten van de grienden tot bouwland vergde natuurlijk veel inspanning. Uit de smalle griendakkers, die door diepe greppels werden gescheiden, groef men de griendstruiken. De grond spitte men diep om en werd vervolgens zoveel mogelijk geëgaliseerd. Van iedere twee te dempen greppels gebruikte men er een voor drainage. De gerooide griendstruiken verdwenen hierin en werden met een mindere kwaliteit rijshout of riet bedekt. Het geheel werd van een dikke aardlaag voorzien, waarbij men rekening hield met inklinking. De economische ligging van het verworven landbouwgebied was verder bijzonder gunstig.  

Steenworp
De ‘grote’ stad lag tenslotte op een steenworp afstand. Voor de aan- en afvoer van grondstoffen en landbouw produkten werden bovendien drie havens gebouwd; de Oost-, Zuid- en Westhaven. Vanaf maart 1926 waren er 1316 werklozen bij dit gigantische project betrokken. Op 2 juni 1927 werkten er nog maar 478. Door uiteenlopende oorzaken (fraude, te lage prestaties, op medische gronden afgekeurd etc.) hadden 838 werklozen er dus de brui aan gegeven. Eigenlijk kan ik die 838 man geen ongelijk geven. Waarom zou je je immers het lebbes werken als ze ruim zestig jaar later 126 hectaren bouwland weer met bomen gaan beplanten (boswachterij De Elzen)? Nee, die 838 man waren niet op hun achterhoofd gevallen…

Terug naar inhoudsopgave